Dava,ilgili mahkemeye verilecek dilekçe ile açılır. Dava açarken dava harcı ve gider avansının peşin olarak mahkeme veznesine yatırılması gerekmektedir.
Dava dilekçesinde, mahkemenin adı, davacı ile davalının kimlik ve adres bilgileri, varsa tarafların kanuni temsilcisinin kimlik ve adres bilgileri, dava konusunun değeri, dava konusu hakkında açıklamalar, talep sonucu, ilgili kanun maddeleri ve deliller bulunmalıdır. Bu hususların eksik olması halinde hakim davacıya eksiklikleri tamamlaması için bir haftalık süre verebileceği gibi, bazı önemli hususların eksikliği halinde dilekçe hiç dikkate alınmayabilir.
Her dava konusuna göre ayrı mahkemede açılır. Bu mahkemelere görevli mahkeme denir. Örn: boşanma davasında Aile Mahkemesi, İşe iade davasında İş Mahkemesi, İzale-i Şuyu davasında ise Sulh Hukuk Mahkemesi görevli mahkemedir.
Genel kural, davanın davalının yerleşim yeri mahkemesinde açılmasıdır. Davalı birden fazla ise davalılardan birinin yerleşim yerinde dava açılabilir. Ancak farklı durumlar da vardır. Örn. boşanma davaları eşlerden birinin yerleşim yerinde veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesinde açılabilir. İş davalarında ise, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesinde dava açılabilir. Belli durumlarda ise tek bir mahkeme yetkili olup dava sadece o yer mahkemesinde görülebilir.
Her davanın masrafı farklıdır. Bazı davalarda mahkeme veznesine sabit bir miktar (maktu harç) ödenirken konusu para ile değerlendirilebilen davalarda dava değerine göre her sene değişen %'lerde (nispi harç) alınmaktadır. Ancak iyi bir haberimiz var, dava masrafları davanın kazanılması halinde karşı taraftan tahsil edilir.
Davaların hak düşürücü süresi ve ya zamanaşımı süresi vardır. Bu süreler davadan davaya değişiklik göstermektedir. Ancak kanunlarda aksine düzenleme olmadıkça her alacak 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Bazı alacaklarda bu süre 5 yıl olabilmektedir. Bu sürelerin geçirilmesi ile dava açılamaz ve ya açılmış ise karşı tarafın itirazı ile dava reddedilebilir. Ancak belli davalarda zamanaşımı yoktur, yani herzaman açılabilir. Örn: Muris Muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil davaları her zaman açılabileceği gibi velayet davaları da velayet altındaki çocuğun 18 yaşına gelmesine kadar herzaman açılabilir.
2019 yılı itibariyle mahkemelere hedef süre uygulaması getirilmiş olsa da davalar pek kısa sürede bitmemektedir. Ortalama bir dava 1.5-2 sene sürebilmektedir.
Dava kaybedilebilir. Bu durumda karşı tarafın avukatı varsa avukatlık ücretinin ve karşı tarafın yaptığı masrafların ödenmesi durumunda kalınır. Ancak dava açılmasının öncesinde bir avukat ile görüşülüp gerekli hukuki destek alınırsa böyle durumların önüne büyük oranda geçilebilir.
